Απόσπασμα από άρθρο του Μιχάλη Χαραλαμπίδη, εφημερίδα “Φιλελεύθερος”, 28 Ιανουαρίου 2024
Η λέξη Γυναικοκτονία γεννήθηκε στον Πόντο την περίοδο 1914-22. Αυτό ανέδειξα σε δύο κειμενά μου. Κείμενα έκφρασης και ανάκτησης της Μνήμης των Ελληνίδων Γυναικών. Της τραγικότητας και του αυτοσεβασμού τους. Το πρώτο: “Πόντιοι Δικαίωμα στη Μνήμη”, 1986 στο “Το Μικρά Ασία Ενώνει-Το Τουρκία Εκβαρβαρίζει”. Το δεύτερο: «Η Γυναίκα στην Ποντιακή Γενοκτονία-Η Γυναικοκτονία στον Πόντο», 1993, στο «Το Ποντιακό Ζήτημα Σήμερα-Αγώνες και νίκες σε δύο Μέτωπα” και στο Pontian Women, in the United Nations, Εκδόσεις ΣΤΡΑΒΩΝ.
Ας επισκεφτούμε όμως σύντομα τα ονόματα υπερασπίζοντας την αλήθεια, την ιερότητά τους, την συνείδηση, την ταυτότητα, την αισθητική μας. Τις λέξεις, τις έννοιες.
Καταρχήν άλλο γυναικοκτονία και άλλο έμφυλη βία.
Οι γυναικοκτονικοί κύκλοι ήταν πολλοί στην σύγχρονη ιστορία μας. Αναπαράγονται μέχρι και σήμερα. Τελευταία θύματα οι γυναίκες της Κουρδίας, οι γυναίκες Γεζίδι σκάλες του Ισλαμικού Κράτους και του τουρκικού ρατσιστικού στρατού. Στο «Το Νέο Ανατολικό Ζήτημα… Η Ανθρωπιστική Ελλάδα». Προηγήθηκαν οι γυναίκες του “Χρυσοπράσινο φύλλο ριγμένο στο πέλαγο” της Κύπρου.
Η Γυναίκα στην Ποντιακή Γενοκτονία
Του Παύλου Μαβίδη
επιστολή στην εφημερίδα “Ταχυδρόμος” 21 Μαίου 2024
Την περίοδο 1916-1923 είχαμε τη δεύτερη μεγάλη γενοκτονία του αιώνα την Ποντιακή Γενοκτονία. Η πρώτη ήταν η Αρμενική. Η οικοδόμηση ενός ομοιογενούς τουρκικού κράτους-έθνους προϋπέθετε τη βίαιη εξολόθρευση των αυτόχθονων αλλοεθνών ομάδων στο χώρο της Μικράς Ασίας, που θα μπορούσε να ονομασθεί ΠΡΟΣΦΥΓΙΑ. Από τόπος γέννησης πολιτισμών μετεβλήθη σε τόπο γέννησης προσφύγων. Οι Νεότουρκοι και οι Κεμαλικοί ήταν οι παγκόσμιοι διδάσκαλοι της πολιτικής της βίαιης εθνικής εκκαθάρισης. Τριακόσιες πενήντα χιλιάδες {350.000} Πόντιοι εξοντώθηκαν μέσα από μια συστηματικά επεξεργασμένη πολιτική γενοκτονίας. Την πράξη γέννησης της σύγχρονης Ποντιακής Ιστορίας. Στον Πόντο δεν είχαμε μόνο μια Ποντιοκτονία αλλά μια Γυναικοκτονία. Οι γυναίκες και τα παιδιά ήταν πάντοτε το πλέον απροστάτευτο και ευάλωτο κομμάτι του πληθυσμού. Αυτό προκύπτει από τις αναφορές και εκθέσεις των ξένων Προξένων, Πρέσβεων, Ιεραποστόλων, που αναφέρονται στα γεγονότα των σφαγών και των βιαιοτήτων ενάντια στις γυναίκες και στα παιδιά. Από τις πηγές αυτές, που αποτελούν στοιχεία του εγκλήματος και τα οποία είναι πολλά, συμπεραίνεται ότι από τον τουρκικό στρατό και τους τσέτες σχεδιάστηκαν και εφαρμόστηκαν ειδικές πολιτικές εξόντωσης ενάντια στις γυναίκες. Οι εκτοπισμοί και οι πορείες των γυναικοπαίδων προς το εσωτερικό της Ανατολίας και το Κουρδιστάν αποτελούσαν μια συστηματική πολιτική εξόντωσής τους. Εκτός όμως από αυτά στον Πόντο είχαμε την εφαρμογή μιας πολιτικής μαζικής βίας ενάντια στις γυναίκες. Είχαμε τη βίαιη αρπαγή Ποντίων γυναικών και τον εγκλεισμό τους σε χαρέμια των Τούρκων. Είχαμε τον βίαιο εξισλαμισμό αυτών των γυναικών. Μαζικούς βιασμούς και μαζικές βίαιες εγκυμοσύνες. Είχαμε βιασμό και μετέπειτα σφαγή εγκύων γυναικών. Είχαμε βίαιη αρπαγή παιδιών, βρεφών από τις μητέρες τους, από τις οικογένειές τους και μεταφορά τους σε τουρκικές οικογένειες. Είχαμε δηλαδή τη βίαιη απόσπαση, αφαίρεση παιδιών εθνικής ομάδας και μεταφορά τους σε άλλη εθνική ομάδα. Είχαμε μαζική διακόρευση νεανίδων από 6 έως 10 ετών, την σφαγή μικρών παιδιών. Είχαμε δολοφονίες ανδρών και αρπαγή των συζύγων, των αδελφών ή των μητέρων τους. Ποιά ήταν η αντίσταση της Πόντιας γυναίκας σε αυτές τις πολιτικές βίας; Μια ειδική έρευνα που οφείλουν να κάνουν οι ίδιες οι γυναίκες σήμερα, θα συναντήσει μορφές αντίστασης που ξεκινούν από την ένοπλη αντίσταση με τη συμμετοχή στο αντάρτικο του Πόντου, έως την επιλογή του ομαδικού θανάτου σε χαράδρες γκρεμούς, σε ορμητικά νερά ποταμών, αντί να υποστούν τον εξευτελισμό και την ταπείνωση. Μια μορφή αντίστασης που συναντάται όχι μόνο στη Σάντα, αλλά και σε άλλες περιοχές του Πόντου είναι η εγκατάλειψη των βρεφών χάριν της σωτηρίας της ομάδας.
Θα αναρωτηθεί κανείς. Γιατί αυτή η ειδική πολιτική απέναντι στις γυναίκες ; Ήταν μια πολιτική αυθόρμητη, τυχαία έκφραση απλά μιας καταπιεσμένης τουρκικής κοινωνίας και των ζωωδών σεξουαλικών της ενστίκτων; Όχι δεν πρόκειται γι΄αυτό. Οι γυναίκες αποτέλεσαν ειδικό κεφάλαιο και ειδικό στόχο της προσχεδιασμένης γενοκτονίας. Αντιμετωπίζονται όχι μόνο σαν μέλη που ανήκουν σε άλλη εθνική ομάδα, αλλά ως γυναίκες, που ανήκουν στην ελληνική ομάδα. Τα εγκλήματα που εφαρμόζονται ενάντια στις γυναίκες αποτελούν το μέσον της πολιτικής της εθνικής εκκαθάρισης και της γενοκτονίας. Οι στόχοι τους είναι πολλοί. Κατ΄ αρχήν μέσα από τους βιασμούς και τις αρπαγές επιδιώκουν να ταπεινώσουν, εξευτελίσουν, ντροπιάσουν και ατιμώσουν ολόκληρη την άλλη εθνική ομάδα. Να την τρομοκρατήσουν ψυχικά και φυσικά βαθύτερος στόχος τους είναι να εμποδίσουν μια πολιτισμένη οικογενειακή οργάνωση της κοινωνίας της άλλης εθνικής ομάδας. Έτσι στόχος γίνεται η οικογένεια ως θεμέλιο της κοινωνικής οργάνωσης αλλά και ως πυρήνας της βιολογικής συνέχειας της ελληνικής εθνικής ομάδας. Χωρίς οικογένεια και γυναίκα δεν υπάρχει εθνική συνέχεια, δεν υπάρχει Έθνος.
Τι σημαίνει αυτή η πολιτική στο επίπεδο των ατομικών ελευθεριών, δικαιωμάτων και επιλογών της Ελληνίδας Ποντίας γυναίκας; Της αφαιρούν το δικαίωμα να κυριαρχεί του εαυτού της και του σώματός της. Το δικαίωμα να είναι κυρίαρχη της γεννητικής αναπαραγωγικής διαδικασίας. Έτσι αρπάζουν το δικό της παιδί, τη δολοφονούν όταν κυοφορεί ένα παιδί που είναι καρπός της δικής της ελεύθερης επιλογής και προϊόν συναισθημάτων και αγάπης. Της επιβάλλουν μια βίαιη εγκυμοσύνη για να δείξουν την υπεροχή της τουρκικής εθνικής ομάδας απέναντι στην Ελληνική.
Ποιες ήταν οι επιπτώσεις εκτός από τη φυσική, στην ψυχική υγεία αυτών των γυναικών που υπέστησαν και έζησαν τα γεγονότα της γενοκτονίας; Ποιες αντιλήψεις και ιδεολογίες βρίσκονται πίσω από αυτά τα προμελετημένα εγκλήματα ενάντια στο γυναικείο και ανθρώπινο είδος; Είναι η ληστρική παράδοση, η ρατσιστική ιδεολογία του νεοτουρκικού και κεμαλικού κινήματος, οι αντιλήψεις του Ισλάμ για την αλλοεθνή γυναίκα αλλά και γενικότερα τη γυναίκα, που κατατάσσουν ακόμη και σήμερα την ίδια την Τουρκάλα ως το πλέον καταπιεζόμενο κομμάτι της ανθρωπότητας.
Γιατί όμως αυτά τα εγκλήματα ενάντια στη γυναίκα στην Αρμενία το 1915, τον Πόντο την περίοδο 1916 – 1923, επαναλαμβάνονται στην Κωνσταντινούπολη, τη Σμύρνη το 1955, την Κύπρο το 1974; Γιατί ο τουρκικός στρατός εφαρμόζει σήμερα στο Κουρδιστάν ενάντια στις γυναίκες μεθόδους που ούτε οι Ναζί ούτε οι Γιαπωνέζοι εφάρμοσαν στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο; Ποιες ιδεολογικές και πολιτικές δομές αναπαράγουν αυτά τα φαινόμενα; Στη Τουρκία τόσο η κοινωνία, όσο και ο στρατός διαπαιδαγωγείται με ένα μορφωτικό σύστημα αξιών και κανόνων που θεωρούν την Αρμένισα γυναίκα, την Ελληνίδα του Πόντου, της Ιωνίας, της Κύπρου της Αθήνας, του Αιγαίου, της Θράκης και του Κουρδιστάν σήμερα λεία πολέμου.
Η τουρκική κοινωνία παρόλο τον εκσυγχρονισμό της διατηρεί τα χαρακτηριστικά της ληστρικής πολεμικής ομάδας. Διατηρούνται και καλλιεργούνται συστηματικά ακόμη και σήμερα εκείνες οι ψυχολογικές και πολιτισμικές σταθερές, συντηρούνται τα ζωώδη σεξουαλικά ένστικτα των ανδρών που επιτρέπουν την κατάλληλη στιγμή τη χρησιμοποίηση της μαζικής βίας, της σεξουαλικής βίας ως μέσον της εθνικής εκκαθάρισης και της γενοκτονίας. Σήμερα στην Τουρκία αναπτύσεται στην τουρκική κοινωνία η αντικουρδική υστερία, η Κούρδισσα γυναίκα αναδεικνύεται ως το θήραμα του βάρβαρου, ρατσιστικού τουρκικού στρατού.
Οι Πόντιες γυναίκες, το γυναικείο κίνημα, επαναφέροντας τον μύθο των Αμαζόνων που πολιόρκησαν την Ακρόπολη, θα πρέπει να πρωταγωνιστήσουν στη νέα αφετηρία του κινήματος των Ελληνίδων γυναικών. Ήρθε ο καιρός να κάνουν τους λογαριασμούς τους με το ένοχο για τα εγκλήματα τουρκικό κράτος και τον τουρκικό στρατό. Να ζητήσουν την αναγνώριση των εγκλημάτων και την αποκατάσταση της τεράστιας φυσικής και ηθικής βλάβης που υπέστησαν ως Ελληνίδες Πόντιες και ως γυναίκες. Να σπάσουν έναν ψυχικό εκβιασμό αιώνων που εκφράσθηκε ιστορικά με το Ποντιακό τραγούδι: { Έναν άστρεν εξέβεν σην Ανατολήν…Σοφίτσαμ΄ εξ΄ με βγαίνεις και μη φαίνεσαι….ελέπνεσε και τα΄ άστρα και μαραίνεσαι..} Το άστρο είναι το Ισλάμ, ο Τούρκος.
Στη μνήμη του Μιχάλη Χαραλαμπίδη από το βιβλίο του «Το Ποντιακό Ζήτημα Σήμερα»..
